Citeren? Stichting Lezen - Leesmonitor(2024). Stevige groei voor online bibliotheek. https://www.lezen.nl/onderzoek/groei-in-digitaal-lidmaatschap-en-uitleningen-e-boek/.
15 december 2021

Het is met ingang van 2014 mogelijk om e-boeken te lenen bij de bibliotheek. 638.000 mensen hadden in 2020 de beschikking over een digitaal lidmaatschap om e-boeken en luisterboeken te lenen. Vrijwel alle leden van de online bibliotheek (97%) zijn ook lid van de fysieke bibliotheek (Koninklijke Bibliotheek, 2021; CBS, 2021).

De digitale leden leenden in 2020 in totaal 5,6 miljoen e-boeken, 45% meer dan in 2019. Dit betekent een intensivering van de groei, die in eerdere jaren verzwakte. De groei betrof 10% van 2018 op 2019, 9% van 2017 op 2018, 15% van 2016 op 2017, 76% van 2015 op 2016, 96% van 2014 op 2015. De versnelling van 2019 op 2020 is grotendeels het gevolg van de coronacrisis, waardoor bibliotheken een deel van het jaar gesloten zijn geweest en het gebruik van online diensten aantrekkelijker werd (Koninklijke Bibliotheek, 2021; CBS, 2021). In 2020 zijn er voor het vijfde jaar op rij meer e-boeken uitgeleend dan verkocht.

2020 telde, naast 5,6 miljoen uitgeleende e-boeken, 2,6 miljoen uitgeleende luisterboeken, 44% meer dan het jaar ervoor. Dit betekent eveneens een versnelling van de groei ten opzichte van de 33% tussen 2018 en 2019, die grotendeels het gevolg is van de coronacrisis (Koninklijke Bibliotheek, 2021; CBS, 2021).

46% van de digitale leden is actief, door minimaal een boek per jaar te lenen. 62% van deze actieve leden is een volwassen bibliotheeklid en 38% een jeugdlid. Actieve jeugdleden lenen gemiddeld zeven boeken per jaar en actieve volwassen leden 29. Actieve leden zijn overwegend tussen de veertig en zeventig jaar. Ook vrouwen en midden en hoger opgeleiden zijn oververtegenwoordigd. Actieve leden zijn over het algemeen fervente lezers, van papier en digitaal (Koninklijke Bibliotheek, 2021). 

14% van de uitgeleende e-boeken betreft een kinder-of jeugdboek, 86% is geschreven voor volwassenen. 89% van de uitgeleende boeken valt binnen het genre fictie en 11% onder non-fictie. Deze verdeling ligt in lijn met de samenstelling voor de collectie, die voor 71% uit fictie bestaat. 58% van de uitgeleende e-boeken worden gedownload en gelezen op de tablet en/of smartphone en 39% op de e-reader (Koninklijke Bibliotheek, 2021).

In de Vakantiebieb wordt tijdens de zomermaanden een selectie e-boeken gratis aangeboden. 113.000 mensen hebben in 2020 een account aangemaakt. Zij hebben in totaal 1,1 miljoen e-boeken gedownload, 15% minder dan het jaar ervoor, en de derde jaar-op-jaar daling op rij (Koninklijke Bibliotheek, 2021; CBS, 2021).

Het aandeel van e-boeken in de totale uitleningen is bescheiden: 18,9% in het jaar 2020, tegen 10,2% in 2019, 9,4% in 2018, 8,6% in 2017, 6,8% in 2016 en 5,3% in 2015. Dit ligt hoger dan het aandeel van e-boeken in de verkopen. De collectie van e-boeken bij de bibliotheek bestaat uit 32.490 titels en van luisterboeken uit 4560 titels. 85% van de e-boeken in de collectie is voor volwassenen, 15% voor de jeugd (Koninklijke Bibliotheek, 2021; CBS, 2021).

Doelgroep(en)