Citeren? Stichting Lezen - Leesmonitor(2023). Samen en alleen digitaal (voor)lezen. https://www.lezen.nl/onderzoek/samen-en-alleen-digitaal-voorlezen/.
4 november 2021

De combinatie van een digitaal verrijkt boek en een volwassene die begeleiding biedt, werkt optimaal. Kinderen krijgen dan feedback van de multimedia en de interactiviteit, en ook van de volwassene. Dit helpt hen het fonemisch bewustzijn, de kennis van printconventies, de woordenschat, het tekstbegrip en de leesvaardigheid te vergroten (Furenes, Kucirkova & Bus, 2021; Teepe, Molenaar & Verhoeven, 2017; Segal-Drori, Korat, Shamir & Klein, 2010). Het positieve effect verdwijnt blijkens een meta-analyse onder 39 studies op het moment dat het e-boek nauwelijks tot geen digitale vertelmiddelen bevat: in dit geval werkt de combinatie van een papieren boek en begeleiding door een volwassene optimaal (Furenes, Kucirkova & Bus, 2021).

Tegelijkertijd is het de vraag hoeveel intermenselijke actie een digitaal verrijkt boek oproept. Tussen een ouder en kind die samen een e-boek met multimedia en interactiviteit lezen, blijkt er minder communicatie plaats te vinden dan bij een e-boek zonder extra’s of een papieren boek (Parish-Morris et al., 2013). Dit verschil uit zich zowel in het voorlezen van minder tekst als in minder gesprekken over het boek (Munzer et al., 2019).

Mogelijk gebeurt er zoveel op het scherm, dat het intermenselijk contact gesmoord wordt. Het lezen van een digitaal verrijkt boek maakt, sterker dan van een papieren boek, dat het kind zich met de tablet afzondert van de ouder. Ook duwen ouder en kind vaker de hand weg van de ander, om controle te krijgen over het apparaat. Mogelijk frustreert dit de verbinding en de hechting tussen ouder en kind (Munzer et al., 2019).

Digitale boeken kunnen, vanwege de voorleesfunctie, geanimeerde prenten en andere digitale vertelmiddelen, invulling geven aan voorleestaken door de ouder. Peuters van 2 en 3 jaar die het risico lopen op een taalachterstand, en wier ouders zichzelf vaak niet gemotiveerd en/of vaardig achten om voor te lezen, hebben hierbij baat voor de taalontwikkeling. Als zij een maand lang voorgelezen worden uit digitaal verrijkte kinderboeken en een maand lang uit papieren kinderboeken, gaan ze sterker vooruit op de woordenschat bij de digitale versies (Anstadt & Bus, 2020).