Ontspanning voornaamste leesmotief
52% van de Nederlanders leest in 2025 op wekelijkse basis een boek voor het plezier in de vrije tijd. Dit is vergelijkbaar met het aandeel wekelijkse lezers in 2023 en 2021 en een stijging ten opzichte van 2019, toen het om 48% ging. Een mogelijke reden voor de groei is dat de enquêtevraag, naast gedrukte boeken en e-boeken, vanaf 2021 ook betrekking heeft op luisterboeken. 15% van de Nederlanders leest ten minste wekelijks boeken voor werk, school en/of studie. Dit aandeel is in de loop der jaren stabiel gebleven (KvB Boekwerk & GfK, 2025, meting 71).
Ontspanning is met stip de voornaamste reden om boeken te lezen in de vrije tijd. 80% van de mensen die boeken lezen voor het plezier noemt dit leesmotief. Andere beweegredenen volgen op ruime afstand. 42% leest om meer te weten te komen over bepaalde onderwerpen, 37% om lekker weg te dromen, en 35% om zichzelf persoonlijk te ontwikkelen (KvB Boekwerk & GfK, 2025, meting 71).
Gebrek aan tijd en plezier redenen om niet te lezen
De voornaamste reden om niet te lezen is een gebrek aan tijd. 42% van de Nederlanders boven de 13 jaar noemt dit de belangrijkste leesbarrière. Daarnaast wordt ook een gebrek aan rust om te lezen vaak genoemd, door 36% van de Nederlanders (KvB Boekwerk & GfK, 2025, meting 71). Vrije tijd, bijvoorbeeld vakantie, werkt voor 60% dan ook stimulerend om wel te gaan lezen. De concurrentie van andere activiteiten is, met 35% van de bevolking, de derde voornaamste leesdrempel. Het gaat dan vooral om televisie en ander videomateriaal (KvB Boekwerk & GfK, 2025, meting 71; 2022, meting 62). De genoemde leesbarrières liggen in het verlengde van de oorzaken van ontlezing.
Nederlanders die helemaal geen boeken lezen, ervaren vooral een gebrek aan leesplezier. 36% van de niet-lezers vindt andere dingen leuker om te doen, terwijl 30% geen interesse heeft in lezen en tevens 30% liever televisie, films en series kijkt. Daarnaast vormt ook bij niet-lezers tijdgebrek (29%) en een gebrek aan rust (29%) een belangrijke drempel om te lezen (KvB Boekwerk & GfK, meting 71, 2025).
Lezen als ‘imagebuilding’
Veel boekenliefhebbers lezen niet alleen om hun leesbehoefte te bevredigen, maar ook om uitdrukking te geven aan hun sociale identiteit. Boeken zijn naast consumptie- dus ook sociale media. Deze functie komt tot uitdrukking in de vaak prominente plaats van de boekenkast in de huiskamer, om bezoekers te laten zien dat dit een lezend huishouden is. Door zich met boeken te vertonen in publieke ruimten, zoals de trein of bibliotheek, laten lezers zien wat ze lezen. Veel lezers willen zich onderscheiden binnen de groep. Boeken dienen voor hen om zich een expert- of kennisrol aan te meten (Kaiser & Quandt, 2015).
