Basisscholieren houden internationaal gezien niet erg van lezen. In vergelijking met leeftijdsgenootjes uit 50 andere landen scoren 10-jarigen laag op de leesattitude in het PIRLS-onderzoek, waarvoor ze stellingen moeten beantwoorden als ‘Ik vind lezen leuk’, ‘Ik leer veel van lezen’ en ‘Ik houd ervan om met anderen te praten over wat ik gelezen heb’. Een kwart van de Nederlandse basisscholieren vindt lezen prettig, terwijl dit internationaal ruim vier op de tien is. Ruim drie op de tien basisscholieren vindt lezen niet prettig, tegen 16% internationaal. Nederland behoort, samen met de Scandinavische landen en België, tot de landen waar kinderen lezen het minst plezierig vinden (Expertisecentrum Nederlands, 2017; International Association for the Evaluation of Educational Achievement, 2017).
Het leesplezier is blijkens PIRLS in 2016 lager dan in 2001. Nederlandse 10-jarigen beleven in 2016 dus minder plezier aan lezen dan in 2001. Over de metingen van 2006, 2011 en 2016 is het beeld stabiel (Expertisecentrum Nederlands, 2017). De trend ziet er anders uit blijkens nationaal onderzoek. Hieruit komt naar voren dat het leesplezier tussen 2005 en 2011 steeg, zowel in groep 5, groep 8 als in het speciaal onderwijs. Tussen 1994 en 2005 liep het leesplezier in groep 5 gestaag terug (Cito, 2014).*
Nederlandse basisscholieren scoren laag op leesattitude, terwijl ze, met een veertiende plaats op de internationale ranglijst van PIRLS, relatief hoog scoren op leesvaardigheid.
*Nota bene: dat de percentages in de genoemde onderzoeken verschillen, komt onder andere door de vraagstelling(en).