Tomke
Peuters, ouders en pedagogisch medewerkers in de kinderopvang maken kennis met leesbevorderende materialen en activiteiten in de Friese taal. De verhalen, opzegversjes, liedjes en spelletjes die in het kader van dit leesbevorderingsprogramma worden gemaakt, gaan over de Friestalige, avontuurlijk ingestelde peuter Tomke.
Er verschijnt jaarlijks een Tomke-boekje, dat tijdens de ‘Lês-mar-foar-wiken’ (Voorleesdagen) in september aan ouders met peuters en kleuters in Friesland wordt uitgedeeld. De oplage in 2023 betrof 30.000 exemplaren, 2000 minder dan het jaar ervoor. Er is tijdens de ‘Lês-mar-foar-wiken’ op 423 kinderdagverblijven en peuterspeelzalen uit het Tomke-boekje voorgelezen. Dit betreft een nagenoeg volledige dekking onder kinderdagverblijven en peuterspeelzalen in Friesland.
Het hele jaar door zijn er een website en app beschikbaar, met verhalen, liedjes, filmpjes en spelletjes voor peuters, alsmede informatie over leesbevordering voor ouders en pedagogisch medewerkers. De website trok in 2023 bijna 17.000 bezoekers, terwijl de app ruim 1.300 keer is gedownload.
Bijna de helft van de ouders zegt het Tomke-boekje te hebben gekregen bij het kinderdagverblijf of peuterspeelzaal en een kwart bij de bibliotheek. Negen op de tien ouders geeft aan het belangrijk te vinden dat Tomke de Friese taal stimuleert. Een even grote groep leest zelf voor aan hun kinderen uit de Tomke-boekjes. De helft zegt dankzij Tomke meer te zijn gaan voorlezen in het Fries. Ongeveer een derde vindt dat Tomke bijdraagt aan de taalontwikkeling van kinderen, zowel in het Nederlands als in het Fries (Partoer, 2018).
LêsNo
Brugklassers lezen in dit transmediale leesbevorderingsproject een boek in de Friese taal, gaan aan de slag met een ander medium, zoals internet en televisie, en krijgen een lessenserie in het Fries aangeboden. Het andere medium bestond in de tiende editie in 2024 uit achttien filmpjes, die door middel van een QR-code in het boek te bekijken waren. Er hebben 35 middelbare scholen meegedaan aan LêsNo, 8% minder dan de 38 een jaar eerder. Ook het aantal deelnemende leerlingen is gedaald: met 5%, van 5.550 naar 5.250.
