Minder dan de helft van de ruim 6.000 basisscholen in Nederland heeft een leescoördinator. Op de scholen met een leescoördinator beschikken de coördinatoren gemiddeld over minder uren per week dan op het rooster staat. Zij komen daardoor tijd te kort om hun taak goed uit te voeren. Dat blijkt uit onderzoek van Stichting Lezen onder schoolleiders en leescoördinatoren. Juist nu steeds duidelijker wordt om hoeveel expertise het leesonderwijs vraagt, blijkt de positie van de leescoördinator onder druk te staan.
Te weinig tijd voor taak leescoördinator
DUO Onderwijsonderzoek en Marleen Kieft hebben in opdracht van Stichting Lezen onderzocht hoe leescoördinatoren hun taak (zouden willen) invullen en hoe schoolleiders die taak zien. Schoolleiders geven aan dat leescoördinatoren gemiddeld twee uur en tien minuten per week toebedeeld krijgen voor hun taak. Leescoördinatoren laten weten dat het gemiddeld aantal beschikbare uren aanzienlijk lager ligt: één uur en 15 minuten per week. Tevens geven drie op de vijf leescoördinatoren aan tijd tekort te komen om hun taak goed uit te voeren.
Uit diverse rapporten blijkt dat het tekort aan leerkrachten in het basisonderwijs groeit. Het aantal uren voor de leescoördinator komt hiermee waarschijnlijk nog verder onder druk te staan. Een andere consequentie kan zijn dat hierdoor het aantal mensen dat beschikbaar is voor de taak van leescoördinator de komende jaren krimpt.
Leescoördinatoren opleiden
Ruim drie op de tien leescoördinatoren geeft aan dat op hun school geen specifieke eisen worden gesteld aan de leescoördinator. Als schoolleiders wel eisen stellen, hebben deze veelal te maken met motivatie en praktische omstandigheden. De eisen zijn minder gericht op capaciteiten en vaardigheden. Als de eisen wel vaardigheden betreffen, laten zes op de tien leescoördinatoren weten dat het daarbij gaat om het afronden van de cursus Open Boek.
Leerkrachten leren bij Open Boek hoe zij het leesbeleid binnen de basisschool vorm kunnen geven, hoe een (school)leesplan op te stellen en hoe zij dat met het team kunnen uitvoeren. Het volgen van Open Boek is ook een voorwaarde voor scholen die met de aanpak de Bibliotheek op school willen werken. Uit het onderzoek blijkt dat Open Boek de afgelopen drie jaar de meest gevolgde cursus is door leescoördinatoren.
Positie leescoördinator verder verstevigen
‘De positie van de leescoördinator lijkt er niet sterker op te worden, terwijl het leesonderwijs juist om expertise en een structurele aanpak vraagt gezien de scores van Nederlandse leerlingen op leesvaardigheid,’ aldus Agnes van Montfoort, domeinspecialist primair onderwijs bij Stichting Lezen. ‘Een aanbeveling uit het onderzoek is daarom die positie te verstevigen. Maak van het leescoördinatorschap een functie in plaats van een taak, en richt de eisen voor selectie, naast motivatie, sterker op vaardigheden.’