De pilot de Bibliotheek op school nieuwkomersonderwijs is tot een einde gekomen, dus hoog tijd om iets te vertellen over de opbrengsten en over het vervolg. Want hoewel er in het pilotjaar ontzettend veel is geleerd, werd ook duidelijk dat er nog meer tijd nodig is om een sterk pakket te maken dat door alle bibliotheken kan worden ingezet in hun samenwerking met het nieuwkomersonderwijs.
In de pilot werkten tien bibliotheken, verspreid over heel Nederland, samen met het nieuwkomersonderwijs (AZC’s, taalscholen en ISK’s). De kennis en ervaring die deze bibliotheken en het projectteam hebben opgedaan, vormen het begin van een nieuwe lijn van de Bibliotheek op school.
Gedurende het project hebben de pilotbibliotheken veel geleerd van de samenwerking met scholen, maar ook van elkaar door regelmatig uit te wisselen. Daarnaast vond er elke twee maanden een bijeenkomst plaats waarbij leden van de expertgroep hun kennis over relevante onderwerpen deelden. Deze experts zijn verbonden aan het Lectoraat Meertaligheid & Geletterdheid van NHL Stenden, het Lectoraat Meertaligheid en Onderwijs van Hogeschool Utrecht, LOWAN (de organisatie die scholen in het nieuwkomersonderwijs ondersteunt) en het ITTA (kennisinstituut voor taalontwikkeling van de UvA).
Opbrengsten
De pilot heeft inzicht gegeven in de verschillen en overeenkomsten tussen het reguliere onderwijs en het nieuwkomersonderwijs. Het werken met een leerlingenpopulatie die extreem divers is en ook nog eens constant en snel wijzigt, vraagt op allerlei niveaus iets anders van de samenwerking tussen Bibliotheek en school dan we gewend zijn van werken met het reguliere onderwijs. Dat meertaligheid een grote rol speelt in het nieuwkomersonderwijs is geen verrassing, maar de pilot laat zien dat de positieve invloed die de thuistaal heeft op het Nederlands leren en het welzijn van leerlingen, nog lang niet bij iedereen bekend is binnen de schoolcontext en bibliotheekorganisaties.
Naast de inzichten die zijn opgedaan tijdens de pilot werden er ook verschillende instrumenten ontwikkeld. Zo zijn er titellijsten beschikbaar gekomen in verschillende talen die veel voorkomen in het nieuwkomersonderwijs. Ook zijn er vragenlijsten voor de Monitor de Bibliotheek op school gemaakt om te gebruiken in het ISK en zijn er al verschillende soorten activiteiten ontworpen die in de klas of bij een bibliotheekbezoek kunnen worden gebruikt. Daarnaast is er een begin gemaakt met het creëren van leesmediaplannen en instrumenten rond deskundigheidsbevordering.
Vervolg
De pilot heeft dus al heel wat opgeleverd aan praktische handvatten en algemene inzichten. Een van die inzichten is dat dit jaar niet voldoende was om te komen tot een basispakket in lijn met het programma de Bibliotheek op school waarmee elke bibliotheek in het nieuwkomersonderwijs aan de slag kan. Daarom wordt het project verlengd. In de volgende fase gaan we de opgehaalde kennis en de ontwikkelde instrumenten toetsen om ze klaar te maken zodat ze kunnen worden verspreid in de hele bibliotheeksector. Daarnaast blijft het project aandacht schenken aan kennisdeling en het meenemen van belangrijke partners binnen en buiten de bibliotheekwereld.
Bibliotheken kunnen updates over het project, interviews met pilotbibliotheken en nog veel meer vinden op biebtobieb in de groep ‘De Bibliotheek op school nieuwkomersonderwijs’.
Online bijeenkomst terugkijken
Op 22 mei vond in het kader van het project de Bibliotheek op school nieuwkomersonderwijs een online bijeenkomst plaats met de pilotbibliotheken én met een aantal bibliotheken die al wel met het nieuwkomersonderwijs werken, maar niet aan de pilot meededen. De aanwezigen deelden met veel interesse en enthousiasme hun kennis en ervaring. De bijeenkomst werd afgetrapt door Lieke Verboeket, beleidsadviseur bij LOWAN, een organisatie die scholen ondersteunt die met nieuwkomersleerlingen werken. Haar bijdrage is nu terug te kijken.