Op een stralende novemberochtend kwamen leraren, onderzoekers, bibliotheekprofessionals en beleidsmakers samen voor een inspirerende studiedag over meertalige leesbevordering. De sfeer was open en optimistisch, gedragen door een heldere kernboodschap van de dag, mooi verwoord door Camille Welie: “De thuistaal is geen beperking, maar een springplank. Als je aansluit bij wat leerlingen al kennen, ontstaat er ruimte om te groeien in alle talen.”
Voor wie de dag wil herbeleven: de keynotes zijn opgenomen en verschijnen als twee afleveringen van onze Leescast. In dit verslag verwijzen we bij de keynotes direct naar de opnames.
Tussen de lezingen door bracht schrijver en dichter Sholeh Rezazadeh een poëtisch intermezzo — een moment van verstilling dat de kracht en schoonheid van taal in al haar vormen voelbaar maakte.
Opening
De dag werd geopend door Hilde Van Keer (Universiteit Gent) en Camille Welie (Vrije Universiteit Amsterdam). Zij benadrukten dat zowel in Vlaanderen als Nederland dezelfde opgave speelt: hoe creëren we taalrijke en veilige leeromgevingen in klassen waar meerdere talen worden gesproken?
Zoals Hilde het formuleerde: “We staan in Nederland en Vlaanderen voor dezelfde uitdaging: hoe creëren we taalrijke omgevingen die álle leerlingen laten meedoen en mee laten voelen?”
Keynote 1 Steven Delarue
Steven Delarue liet zien waarom meertaligheid in het onderwijs geen ideologie is, maar gezond verstand. Hij doorbrak hardnekkige mythes en liet met onderzoek én praktijkvoorbeelden zien wat werkelijk telt in de ontwikkeling van kinderen.
Zijn centrale boodschap:
“Meertaligheid in de klas is geen ideologie, maar common sense.” En over kansenongelijkheid zei hij: “Als we willen dat leerlingen doorstromen, moeten we stoppen met de thuistaal te beschouwen als een risico.”
Keynote 2: Mirjam Günther
Mirjam Günther sprak over de waarde van regionale minderheidstalen, zoals Fries of Limburgs. Ze liet zien hoe deze talen kunnen helpen bij het vergroten van taalbewustzijn en leesplezier.
Haar belangrijkste inzicht: “Als we streektalen inzetten in het leesonderwijs, groeit het metalinguïstisch bewustzijn van kinderen enorm.”
Deelsessies – ronde 1: Interactief voorlezen
In de eerste deelsessieronde konden deelnemers kiezen uit verschillende invalshoeken rond interactief voorlezen.
Thibaut Duthois liet zien hoe voorlezen een krachtige motor kan zijn voor taalontwikkeling en leesmotivatie, zeker wanneer leerlingen hun thuistaal mogen gebruiken. Zijn sessie zorgde voor veel belangstelling, net als het boek Overhaald, dat hij samen met Robbe Pessemier en Nikolaas Mergan maakte.
Eline Decraene liet in haar parallelle sessie zien hoe kinderen tijdens voorleessituaties actiever, vrijer en taalrijker worden wanneer ook hun thuistaal een plek krijgt. Het erkennen van die meertalige ervaringen draagt bij aan hun zelfvertrouwen én hun welbevinden.
Deelsessies – ronde 2: Meertalige leesbevordering
Ook in de tweede ronde waren er parallelle sessies met verschillende perspectieven op meertalige leesbevordering.
Jasmijn Bosch deelde ervaringen met meertalige boekenclubs in het voortgezet onderwijs en liet zien hoe leerlingen opbloeien wanneer ze al hun talen mogen inzetten. Ze benadrukte het belang van herkenning, keuzevrijheid en een rijk aanbod aan boeken in diverse talen.
In een andere zaal presenteerden Katja Tereshko en Camille Welie hun onderzoek uit het NT2-volwassenenonderwijs. Door teksten in zowel de thuistaal als het Nederlands te lezen én in de les te bespreken, voelen cursisten zich meer gezien en groeit hun motivatie om te lezen.
Slotpresentatie
Na een zeer enthousiast en goed panelgesprek sloot Maribel Montero Perez de dag af met een heldere boodschap: benut alle talen van leerlingen als bouwstenen voor hun ontwikkeling, ontwerp rijke en betekenisvolle leesomgevingen en maak meertaligheid een vanzelfsprekend onderdeel van goed onderwijs.