De meerderheid van de docenten Nederlands staat leerlingen toe om young adult-boeken te lezen voor hun leeslijst in de bovenbouw van havo (78%) en vwo (63%). Dit blijkt uit een onlangs afgeronde studie van promovenda Linda Ackermans van de Radboud Universiteit onder 158 docenten Nederlands. Young adult-boeken vergroten de leesmotivatie van leerlingen, aldus de docenten. Daarnaast zijn deze boeken voor leerlingen herkenbaar, en ze kunnen een brug vormen naar de literatuur voor volwassenen.
Of young adult-boeken moeten worden toegestaan in het literatuuronderwijs, is al jaren onderwerp van debat. De literaire kwaliteit van deze boeken is daarbij een belangrijk twistpunt. Sceptici zijn echter in de minderheid, zo laat deze studie zien. 70% van de ondervraagde docenten beschouwt jongerenromans als literatuur; 30% doet dat niet. Docenten die young adult-boeken als literatuur zien, staan deze boeken ook vaker toe voor de lijst.
Onbekend maakt onbemind?
77% van de docenten Nederlands leest ook zelf young adult-literatuur. Toch zijn de meeste docenten naar eigen zeggen ‘niet goed’ of slechts ‘redelijk’ op de hoogte van het aanbod aan recent verschenen young adult-boeken. Docenten Nederlands die niet of minder bekend zijn met het aanbod aan jongerenromans en/of deze boeken zelf niet lezen, staan hun leerlingen ook minder vaak toe om deze boeken te lezen voor hun lijst. Het principe ‘onbekend maakt onbemind’ lijkt hier dus op te gaan.
Young adult-literatuur in de lespraktijk
Hoewel de meerderheid van de docenten positief oordeelt over young adult-literatuur op de leeslijst, besteden zij relatief weinig aandacht aan young adult-boeken in hun lespraktijk. In het literatuuronderwijs aan havoleerlingen besteden de meeste docenten ‘soms’ aandacht aan young adult-boeken, en in het literatuuronderwijs aan vwo-leerlingen ‘zelden’. Zij geven in dat geval leestips, lezen (fragmenten) uit young adult-boeken met hun leerlingen of lezen hun leerlingen uit deze boeken voor.
Aan de slag met young adult-literatuur
‘Het inzetten van young adult-literatuur in het literatuuronderwijs biedt mogelijkheden om zowel het leesplezier als de ontwikkeling van de literaire competentie van leerlingen te bevorderen’, aldus Ackermans. ‘Daarbij hoeft cultuuroverdracht van Nederlandse historische letterkunde of aandacht voor moderne meesterwerken zeker niet in het gedrang te komen: juist een combinatie van verschillende soorten literaire werken kan de leeservaring verrijken.’ Ackermans doet enkele aanbevelingen aan docenten, lerarenopleiders én het boekenvak om young adult-literatuur nog beter te benutten in de leesbevordering van jongeren.
Boekenweek van Jongeren
Door middel van de gratis bundel 3PAK, scholentournee Literatour, een online campagne en de prijs voor het Beste Boek voor Jongeren worden jongeren van 15 t/m 18 tijdens de Boekenweek van Jongeren geïnspireerd om hun nieuwe favoriete boek te vinden. Schrijvers Daan Heerma van Voss en Chinouk Thijssen en dichter Gershwin Bonevacia zijn de auteurs van 3PAK. Ruim honderdduizend leerlingen in de bovenbouw krijgen deze maand 3PAK cadeau.
Lees de onderzoekspublicatie Young adult literatuur op de leeslijst en in de lespraktijk (2022).