Ruim een tiende van de pabo-studenten leest nooit in zijn vrije tijd, maar er lezen net zoveel studenten juist elke dag. Van de mbo-studenten leest 5 procent elke dag in zijn vrije tijd en van de leerlingen in het praktijkonderwijs vindt 36 procent het best leuk tot erg leuk om te lezen. De pabo-docenten hebben met name behoefte aan kennis van activiteiten om leesplezier te vergroten en kennis van geschikte leesboeken voor hun studenten. Dat geldt ook voor de mbo- en pro-docenten.
Om het leesklimaat op scholen te meten vullen studenten, docenten en bibliotheekmedewerkers jaarlijks de vragenlijsten van de Monitor de Bibliotheek op school in. De resultaten van de monitormeting 2023-2024 in het praktijkonderwijs, het mbo en op de pabo schetsen nog geen landelijk beeld, maar geven wel inzicht in het leesgedrag van leerlingen en studenten, en het leesbevorderende gedrag van docenten op de scholen die werken met de Bibliotheek op school.
Cijfers en resultaten Monitor de Bibliotheek op school pabo
In 2023 is de Monitor de Bibliotheek op school pabo voor de vierde keer afgenomen. Aan de Monitor deden 1.403 studenten, 258 docenten en 12 bibliotheekmedewerkers mee. In 2022 waren dat respectievelijk 1.200 studenten, 200 docenten en 15 bibliotheekmedewerkers. Inmiddels doen ruim twintig pabo-locaties mee aan de Bibliotheek op school.
Resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school pabo 2023:
- Studenten gaven zichzelf in 2023 gemiddeld een 6,0 voor hun kennis over kinderboeken en jeugdliteratuur. In 2022 was dat gemiddeld een 6,3.
- In 2023 las 49% van de studenten minstens 1x per maand of vaker kinderboeken en jeugdliteratuur zonder dat het verplicht is.
- Pabo-studenten zouden met name meer willen weten over de leesmotivatie van kinderen en over activiteiten die je in de klas kunt doen met leesbevordering.
- De leesactiviteiten die studenten vaak uitvoeren in de stageklas zijn voorlezen, vrij lezen en leerlingen met elkaar laten spreken over boeken.
- Van de deelnemende pabo-docenten vindt iets minder dan de helft het leesvaardigheidsniveau van zijn of haar studenten niet voldoende.
- Taaldocenten waarderen aandacht voor kinder- en jeugdliteratuur met een 9,4, docenten van andere vakken waarderen dat met een 8,5.
- De helft van de taaldocenten besteedt in ieder college aandacht aan kinderliteratuur. Van de docenten van andere vakken doet 74% dat zelden of nooit.
- Taaldocenten waarderen hun eigen voorbeeldgedrag op leesgebied met een 7,8.
Cijfers en resultaten Monitor de Bibliotheek op school mbo en mbo-pwo
In 2023 deden 1.463 studenten, 167 docenten en 16 bibliotheekmedewerkers mee aan de Monitor de Bibliotheek op school mbo. 63% van de studenten geeft aan een opleiding pedagogisch werk (bijv. pedagogisch medewerker of onderwijsassistent) te doen, dit zijn ruim 900 studenten. In 2022 waren dat 1.248 studenten, 141 docenten en 16bibliotheekmedewerkers. Een toename van het aantal deelnemende studenten (+17%) en van het aantal docenten (+18%).
Resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school mbo 2023:
- Minder dan de helft van de deelnemende studenten (42%) geeft aan lezen leuk te vinden. Het zijn vooral mannen die lezen niet zo leuk of zelfs vervelend vinden (66%). Bij vrouwen ligt dit aantal lager en geeft 49% aan lezen best leuk tot erg leuk te vinden.
- Bijna de helft (47%) van de studenten is neutraal over het belang om zelf te lezen. Mannen en vrouwen scoren hierin redelijk gelijk. Wel geven mannen vaker aan het lezen niet belangrijk te vinden (24%) in vergelijking tot vrouwen (11%).
- Vrouwen lezen vaker dan mannen voor hun plezier een boek in hun vrije tijd. Bijna de helft van de mannen (49%) geeft aan nooit voor zijn plezier een boek te lezen in zijn vrije tijd, tegenover 31% van de vrouwen. Vrouwen krijgen vooral tips voor leuke boeken via social media (41% t.o.v. 14% mannen).
- 19% van de mbo-studenten gaat in 2023 minstens een keer per maand of vaker naar de schoolbibliotheek.
- 72% van de docenten vindt het leesvaardigheidsniveau van de studenten gemiddeld onvoldoende. Slechts 27% van de docenten vindt het niveau wel voldoende.
- Gemiddeld geven docenten zichzelf als leesbevorderaar een 6.0.
- 53% van de docenten leest wel eens voor, in 2022 was dit 34%.
Resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school mbo-pwo 2023:
- De meeste pwo-studenten (82%) geven aan voor te lezen aan kinderen op hun de stageplek (in 2022 was dit 70%). Vooral het overgrote deel van de vrouwen (85%) doet dit (t.o.v. 63% bij de mannen).
- Het overgrote deel (81%) van de studenten van pedagogische opleidingen vindt het leuk om voor te lezen. 17% van de vrouwen en 23% van de mannen vindt het niet zo leuk of vervelend om voor te lezen.
- Meer dan de helft van de studenten (60%) leert op de opleiding hoe je het beste kunt voorlezen aan kinderen (52% mannen; 62% vrouwen).
Cijfers en resultaten Monitor de Bibliotheek op school praktijkonderwijs 2023
In 2023 deden 25 praktijkscholen mee met in totaal 1.009 leerlingen, 120 docenten en 16 leesconsulenten van de bibliotheek. Dit is een forse stijging t.o.v vorig jaar, toen voltooiden 566 studenten de volledige vragenlijst, dit is een toename (+178%). Ook het aantal deelnemende docenten is fors gestegen t.o.v. vorig monitorjaar. Toen deden er 94 docenten mee (+28%). Vorig jaar deden 7 bibliotheken mee, dit jaar waren het er 18.
Resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school praktijkonderwijs 2023:
- Meer dan de helft (64%) van de leerlingen vindt het niet zo leuk of vervelend om een boek te lezen. Meisjes vinden het over het algemeen iets leuker om te lezen dan jongens.
- Ruim de helft (57%) van de leerlingen vindt het wel belangrijk om zelf te lezen. Meisjes vinden dit iets belangrijker (61%) dan jongens (54%).
- 27% van de leerlingen gaat in 2023 minstens een keer per maand of vaker naar de schoolbibliotheek; 56% gaat nooit.
- Op 65% van de scholen is een schoolmediatheek aanwezig. Op 50% worden uitleningen geregistreerd.
- 83% van docenten vindt het leesvaardigheidsniveau van de leerlingen gemiddeld onvoldoende. Slechts 17% vindt het niveau wel voldoende.
- Gemiddeld geven docenten zichzelf als leesbevorderaar een onvoldoende (4,9). Docenten Nederlands geven zichzelf iets hoger, maar nog steeds een onvoldoende (5,1).
- Meer dan de helft van de docenten (53%) heeft behoefte aan kennis van activiteiten om leesplezier te promoten. Ook zou men (51%) graag meer kennis hebben van geschikte leesboeken voor leerlingen.
- De meeste docenten (66%) vinden het erg leuk om een boek te lezen. Slechts 5% vindt het niet leuk of vervelend.
Over de Monitor de Bibliotheek op school
School en Bibliotheek werken samen om de leesmotivatie van studenten te stimuleren. De Monitor de Bibliotheek op school – in opdracht van Stichting Lezen ontwikkeld door Sardes – brengt de opbrengst van de samenwerking tussen school en Bibliotheek in kaart. Door ieder jaar het leesklimaat met de Monitor te meten, ontstaat een helder beeld van de veranderingen bij studenten en docenten. Op basis van de resultaten passen de Bibliotheek en onderwijsinstelling het beleid en de activiteiten aan.
Kees Broekhof en Iris Wierdsma van onderwijsadviesbureau Sardes hebben in augustus 2023 het artikel ‘Een zesje is te weinig’ gepubliceerd naar aanleiding van de monitorresultaten 2022-2023.
Lees de samenvatting Resultaten Monitor de Bibliotheek op school pabo 2023-2024.
Lees de samenvatting Resultaten Monitor de Bibliotheek op school mbo 2023-2024.
Lees de samenvatting Resultaten Monitor de Bibliotheek op school praktijkonderwijs 2023-2024.