Een van de onderdelen van het Masterplan basisvaardigheden is het vernieuwen van de kerndoelen voor het basisonderwijs, speciaal (basis)onderwijs en de onderbouw van het voortgezet (speciaal) onderwijs. Daarvoor heeft SLO samen met het onderwijsveld de conceptkerndoelen Nederlands en rekenen en wiskunde ontwikkeld. Op 28 september 2023 nam demissionair minister Mariëlle Paul de conceptkerndoelen in ontvangst in aanwezigheid van het kerndoelenteam en de advieskring. Samen met landelijke onderwijsorganisaties had Stichting Lezen zitting in dit adviesorgaan.
Beter aansluiten op onderwijsontwikkelingen
De geactualiseerde kerndoelen moeten concreter worden dan de huidige kerndoelen die in 2006 zijn vastgesteld. Ze moeten beter aangeven wat leerlingen moeten kennen, kunnen en ervaren en beter aansluiten op de ontwikkelingen in het onderwijs en de samenleving. Ook de aansluiting van primair onderwijs op voortgezet onderwijs wordt hiermee verbeterd.
In 2024 worden de conceptkerndoelen Nederlands en rekenen en wiskunde eerst getoetst op bruikbaarheid in de onderwijspraktijk. Naar verwachting worden ze in 2025 definitief vastgelegd in wetgeving en gepubliceerd.
Meer samenhang, meer aandacht voor jeugdliteratuur en leesmotivatie
In het document Conceptkerndoelen leergebied Nederlands en toelichting worden ook de specifieke uitdagingen voor de actualisatie van de kerndoelen beschreven. De dalende leesprestaties en leesmotivatie van Nederlandse leerlingen is een van die uitdagingen.
‘In de twee aanbodsdoelen (conceptkerndoel 1 en 2) is beschreven wat scholen leerlingen zouden moeten bieden om tot goed begrip van teksten te kunnen komen en hun leesvaardigheid te stimuleren: thematische contexten, een actueel aanbod van literatuur, rijke teksten, aandacht voor leesmotivatie. Conceptkerndoel 3 beschrijft bovendien specifiek wat er van leerlingen verwacht wordt bij het tonen van begrip van teksten.
Door een apart domein Literatuur met vier conceptkerndoelen voor het po en vijf conceptkerndoelen voor de vo onderbouw op te nemen, worden de doelen en de doorlopende leerlijn voor fictie en literatuur duidelijk gemaakt. Door in conceptkerndoelen 19 en 20 bovendien expliciet de leeservaringen en functies van literatuur aan de orde te stellen, hoopt het team ook aandacht voor leesbevordering en leesmotivatie een plek te hebben gegeven in het curriculum.
Het team hoopt hiermee een impuls te hebben gegeven aan thematisch leesonderwijs waarin leerlingen uitgedaagd worden om leeservaringen op te doen, kennis te ontwikkelen en met elkaar in gesprek gaan over de inhoud van teksten, zodat de gestelde ambities voor de leesvaardigheid van leerlingen beter behaald kunnen worden en ze ook een minder negatieve houding ontwikkelen ten opzichte van lezen.’
Stichting Lezen in advieskring
Voor het ontwikkelen van de kerndoelen Nederlands is een team samengesteld uit leraren po, leraren vo, vakexperts en curriculumexperts. Dit kerndoelenteam, aangestuurd door een procesregisseur, heeft in twaalf maanden de conceptkerndoelen ontwikkeld.
Daarnaast is er een advieskring die bestaat uit een vertegenwoordiging van de onderwijspraktijk. Stichting Lezen maakt deel uit van de advieskring Nederlands. Deze advieskring geeft het team feedback en reflecteert op de conceptkerndoelen. Het team kan de advieskring ook inzetten als zij extra expertise nodig heeft voor de ontwikkeling van de kerndoelen.
Vernieuwing andere kerndoelen
Ook de kerndoelen Engels, andere moderne vreemde talen, mens en maatschappij, mens en natuur, bewegen en sport, en kunst en cultuur worden vernieuwd. SLO heeft de opdracht gekregen hiermee te starten. De conceptkerndoelen zijn eind 2024 klaar.
Download via slo.nl het document Conceptkerndoelen leergebied Nederlands en toelichting.
Download via slo.nl het boekje Conceptkerndoelen Nederlands en rekenen en wiskunde.